15. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Ε΄, ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ – Πράξ. (9, 32 – 42)

Πράξ. (11, 19-30)

«…19 Οἱ μὲν οὖν διασπαρέντες ἀπὸ τῆς θλίψεως τῆς γενομένης ἐπὶ Στεφάνῳ διῆλθον ἕως Φοινίκης καὶ Κύπρου καὶ Ἀντιοχείας μηδενὶ λαλοῦντες τὸν λόγον εἰ μὴ μόνον Ἰουδαίοις. 20 ἦσαν δέ τινες ἐξ αὐτῶν ἄνδρες Κύπριοι καὶ Κυρηναῖοι, οἵτινες ἐλθόντες εἰς Ἀντιόχειαν ἐλάλουν καὶ πρὸς τοὺς Ἑλληνιστάς, εὐαγγελιζόμενοι τὸν κύριον Ἰησοῦν. 21 καὶ ἦν χεὶρ κυρίου μετ’ αὐτῶν, πολύς τε ἀριθμὸς ὁ πιστεύσας ἐπέστρεψεν ἐπὶ τὸν κύριον. 22 ἠκούσθη δὲ ὁ λόγος εἰς τὰ ὦτα τῆς ἐκκλησίας τῆς οὔσης ἐν Ἰερουσαλὴμ περὶ αὐτῶν, καὶ ἐξαπέστειλαν Βαρναβᾶν ἕως Ἀντιοχείας· 23 ὃς παραγενόμενος καὶ ἰδὼν τὴν χάριν τὴν τοῦ θεοῦ, ἐχάρη καὶ παρεκάλει πάντας τῇ προθέσει τῆς καρδίας προσμένειν τῷ κυρίῳ, 24 ὅτι ἦν ἀνὴρ ἀγαθὸς καὶ πλήρης πνεύματος ἁγίου καὶ πίστεως. καὶ προσετέθη ὄχλος ἱκανὸς τῷ κυρίῳ. 25 ἐξῆλθεν δὲ εἰς Ταρσὸν ἀναζητῆσαι Σαῦλον, 26 καὶ εὑρὼν ἤγαγεν εἰς Ἀντιόχειαν. ἐγένετο δὲ αὐτοῖς καὶ ἐνιαυτὸν ὅλον συναχθῆναι ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ καὶ διδάξαι ὄχλον ἱκανόν, χρηματίσαι τε πρώτως ἐν Ἀντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς.

27 Ἐν ταύταις δὲ ταῖς ἡμέραις κατῆλθον ἀπὸ Ἱεροσολύμων προφῆται εἰς Ἀντιόχειαν· 28 ἀναστὰς δὲ εἷς ἐξ αὐτῶν ὀνόματι Ἅγαβος ἐσήμανεν διὰ τοῦ πνεύματος λιμὸν μεγάλην μέλλειν ἔσεσθαι ἐφ’ ὅλην τὴν οἰκουμένην· ἥτις ἐγένετο ἐπὶ Κλαυδίου. 29 τῶν δὲ μαθητῶν καθὼς εὐπορεῖτό τις ὥρισαν ἕκαστος αὐτῶν εἰς διακονίαν πέμψαι τοῖς κατοικοῦσιν ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ ἀδελφοῖς· 30 ὃ καὶ ἐποίησαν ἀποστείλαντες πρὸς τοὺς πρεσβυτέρους διὰ χειρὸς Βαρναβᾶ καὶ Σαύλου...».

ΑΝΑΛΥΣΗ

Η πόλη μετά τα Ιεροσόλυμα που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην εξάπλωση του Ευαγγελίου ήταν η Αντιόχεια. Η Εκκλησία της Αντιόχειας θ’ αναπτυχθεί πολύ γρήγορα και θα καταλάβει σημαίνουσα θέση στη ζωή και την ίδρυση της Καθολική Εκκλησίας. Μέχρι και σήμερα είναι το τρίτο από τα τέσσερα αρχαία πατριαρχεία της Ανατολής.

===================================================

«...Οἱ μὲν οὖν διασπαρέντες ἀπὸ τῆς θλίψεως τῆς γενομένης ἐπὶ Στεφάνῳ διῆλθον ἕως Φοινίκης καὶ Κύπρου καὶ Ἀντιοχείας μηδενὶ λαλοῦντες τὸν λόγον εἰ μὴ μόνον Ἰουδαίοις...». στιχ. 19

Ο συγγραφέας των Πράξεων επιθυμώντας να εξιστορήσει την ιστορία της ίδρυσης της Εκκλησίας της Αντιόχειας, συνδέει τον θάνατο του Στέφανου, τον διωγμό της Εκκλησίας, τον ευαγγελισμό της Σαμάρειας καθώς και τις περιοδείες του αποστόλου Πέτρου.

Μετά το θάνατο του αγίου Στεφάνου, ακολούθησε διωγμός, που συντέλεσε να διασκορπιστούν πολλοί χριστιανοί ανάμεσά τους και οι απόστολοι. Πάρα ταύτα οι απόστολοι συνέχισαν το έργο τους, αλλά χάρη στην οικονομία του Θεού, η εξάπλωση του Ευαγγελίου έμελλε να έχει θαυμαστή συνέχεια.

«...ἦσαν δέ τινες ἐξ αὐτῶν ἄνδρες Κύπριοι καὶ Κυρηναῖοι, οἵτινες εισἐλθόντες εἰς Ἀντιόχειαν ἐλάλουν καὶ πρὸς τοὺς Ἑλληνιστάς, εὐαγγελιζόμενοι τὸν κύριον Ἰησοῦν...». στιχ. 20

Το χριστιανικό κήρυγμα δεν είναι αφηρημένες ιδέες ή ηθικές αρχές και αόριστες έννοιες, αλλά είναι ένα πρόσωπο ο Ιησούς Χριστός. Και δεν περιορίζεται μόνο για τους Ιουδαίους αλλά το κήρυγμά Του απευθύνεται προς όλο τον κόσμο, ειδωλολάτρες και μη, εθνικιστές και μη, χριστιανούς και μη, ανεξαρτήτου χρώματος, φυλής και γλώσσας.

«...καὶ ἦν χεὶρ κυρίου μετ’ αὐτῶν, πολύς τε ἀριθμὸς ὁ πιστεύσας ἐπέστρεψεν ἐπὶ τὸν κύριον...» στιχ. 21

Η έκφραση «…χείρ Κυρίου…» θέλει να δηλώσει την ενίσχυση του Κυρίου στους διακόνους του Ευαγγελίου. Η δύναμη όπως μας διαμηνύει ο ιερός Χρυσόστομος, εκδηλωνόταν με θαύματα, προκειμένου οι ακροατές του ευαγγελίου να οδηγηθούν στην πίστη.

Η πίστη όταν είναι γνήσια και ειλικρινής, είναι μια δυναμική ανακατάταξη που συντελείται μέσα στην καρδιά και στη ζωή στου ανθρώπου. Είναι μια επιστροφή στον ζώντα και αληθινό Θεό από τη χώρα της παντοειδούς αποστασίας. Είναι ένας δυναμικός αναπροσανατολισμός με σταθερή κατεύθυνση στην πηγή της ζωής και της σωτηρίας που είναι μόνο ο Κύριος.

«...ἠκούσθη δὲ ὁ λόγος εἰς τὰ ὦτα τῆς ἐκκλησίας τῆς οὔσης ἐν Ἰερουσαλὴμ περὶ αὐτῶν, καὶ ἐξαπέστειλαν Βαρναβᾶν ἕως Ἀντιοχείας...» στιχ. 22

Οι επιτυχίες που είχε το κήρυγμα στην Αντιόχεια φθάνει στα Ιεροσόλυμα και αποστέλλει ένα αντιπρόσωπο και μόνο και μάλιστα μη απόστολο.

Για την επιλογή αυτή ασφαλώς ελήφθησαν υπόψη τα χαρίσματα και οι ικανότητες του άνδρα. Ο ιερός Χρυσόστομος εδώ τονίζει πως οι απόστολοι δεν διάβηκαν εκεί, γιατί πίστευαν πως δεν ήρθε ακόμα η στιγμή να διευρύνουν το πεδίο της δράσεώς τους μακριά από τα όρια της Ιουδαίας.

«...ὃς παραγενόμενος καὶ ἰδὼν τὴν χάριν τὴν τοῦ θεοῦ, ἐχάρη καὶ παρεκάλει πάντας τῇ προθέσει τῆς καρδίας προσμένειν τῷ κυρίῳ...» στιχ. 23

Ο Βαρνάβας φθάνει στην Αντιόχεια και διαπιστώνει τα θαυμαστά αποτελέσματα των προσπαθειών των «…Κυπρίων και Κυρηναίων ανδρών…».

Ο Λουκάς χρησιμοποιεί την φράση «χάρις Θεού» για να τονίσει τον μεγάλο αριθμό Αντιοχέων που είχαν επιστρέψει και το ζήλο που τους διέκρινε.  

Αν δεν επενεργήσει μέσα μας η χάρις του Θεού, ο άνθρωπος ούτε να πιστέψει μπορεί ούτε και να ζήσει την καινούρια ζωή του Χριστού. Και την ενέργεια της χάριτος μπορεί ν’ αναγνωρισθεί και από τους γύρω, όπως ένα δένδρο αναγνωρίζεται από τους καρπούς του.

«…ὅτι ἦν ἀνὴρ ἀγαθὸς καὶ πλήρης πνεύματος ἁγίου καὶ πίστεως. καὶ προσετέθη ὄχλος ἱκανὸς τῷ κυρίῳ…» στιχ. 24

Πέραν από τις ικανότητες που διέθετε, ο Βαρνάβας διακρινόταν για την αγαθότητα του χαρακτήρα του. Ο πόθος της σωτηρίας  όλων των ανθρώπων τον κάνει ν’ αναγνωρίσει χωρίς επιφύλαξη πως όλο το έργο της επιστροφής των εθνικών είναι έργο Θεού.

Ο Βαρνάβας δεν ήταν άνδρας μόνο «αγαθός» αλλά και «πλήρης Πνεύματος Αγίου και πίστεως». Οι αρετές του Βαρνάβα, επενεργούντος Πνεύματος Αγίου, συντέλεσαν στην επιτυχία της αποστολής του στην Αντιόχεια.

«…ἐξῆλθεν δὲ εἰς Ταρσὸν ἀναζητῆσαι Σαῦλον…» στιχ. 25

Η αύξηση της Εκκλησίας της Αντιόχειας αύξησε και την αποστολική δραστηριότητα του Βαρνάβα, ο οποίος διαβλέποντας πως δεν θα μπορούσε από μόνος του να επαρκέσει στο έργο του ευαγγελισμού και στην καλλιέργεια των καινούριων πιστών, αναζητεί τον Παύλο, που γνώριζε προσωπικά στα Ιεροσόλυμα.

«…καὶ εὑρὼν ἤγαγεν εἰς Ἀντιόχειαν. ἐγένετο δὲ αὐτοῖς καὶ ἐνιαυτὸν ὅλον συναχθῆναι ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ καὶ διδάξαι ὄχλον ἱκανόν, χρηματίσαι τε πρώτως ἐν Ἀντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς....» στιχ. 26

Ο Βαρνάβας βρίσκει τον Παύλο που ζούσε τον τότε καιρό στην αφάνεια και δέχεται να επιστρέψει μαζί του στην Αντιόχεια για να τον βοηθήσει στο αποστολικό του έργο.

Εδώ το αξιοσημείωτο ποιο είναι; Ότι ο Βαρνάβας δεν φοβάται από το ενδεχόμενο να επισκιαστεί. Πάνω από κάθε προσωπική φιλοδοξία του βάζει την πρόοδο του Ευαγγελίου και την οικοδομή της Εκκλησίας και γι’ αυτό όχι απλώς δέχεται να συνεργαστεί αλλά το επιδιώκει, αναζητά τον Παύλο, τον μετέπειτα απόστολο των εθνών, για να στεριώσει το ευάρεστο κατά Θεό έργο που ξεκίνησε να επιτελείται στην Αντιόχεια.

«…Ἐν ταύταις δὲ ταῖς ἡμέραις κατῆλθον ἀπὸ Ἱεροσολύμων προφῆται εἰς Ἀντιόχειαν...» στιχ. 27

Όπως υπήρχαν οι προφήτες της Π.Δ υπάρχουν και οι προφήτες της Καινής Διαθήκης. Πάνω σ’ αυτό ο Οικουμένιος τονίζει πως αυτή η ρήση δεν είναι ενάντια στο Λόγο του Ευαγγελίου που λέει «…πάντες γὰρ οἱ προφῆται καὶ ὁ νόμος ἕως Ἰωάννου προεφήτευσαν…» Ματθ. (11, 13) γιατί εδώ ο Κύριος το λέει για εκείνους τους προφήτες που προανήγγειλαν τον ερχομό Του στον κόσμο.

«…ἀναστὰς δὲ εἷς ἐξ αὐτῶν ὀνόματι Ἅγαβος ἐσήμανεν διὰ τοῦ πνεύματος λιμὸν μεγάλην μέλλειν ἔσεσθαι ἐφ’ ὅλην τὴν οἰκουμένην• ἥτις ἐγένετο ἐπὶ Κλαυδίου τῶν δὲ μαθητῶν καθὼς εὐπορεῖτό τις ὥρισαν ἕκαστος αὐτῶν εἰς διακονίαν πέμψαι τοῖς κατοικοῦσιν ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ ἀδελφοῖς ὃ καὶ ἐποίησαν ἀποστείλαντες πρὸς τοὺς πρεσβυτέρους διὰ χειρὸς Βαρναβᾶ καὶ Σαύλου..» στιχ. 28-29

Η πείνα που έπληξε κυρίως την Ιουδαία, οδήγησε τους χριστιανούς της Αντιόχειας να εκδηλώσουν αδελφική συμπαράσταση. Ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του συγκέντρωσε τρόφιμα για να τα’ αποστείλουν ως ανακούφιση στους αδελφούς της Ιουδαίας.

Εδώ διαφαίνεται η αρετή της ακτημοσύνης που υιοθετήθηκε στους χριστιανούς της Αντιόχειας, καθώς και το έργο της «διακονίας» ήταν τρόπος ζωής των κατοίκων της Αντιόχειας. Βλέπουμε πως η φροντίδα των Αντιοχέων δεν εστιάζει μόνο στους ανθρώπους της τοπικής Εκκλησίας αλλά αγκαλιάζει και αυτούς έξω απ’ αυτή γιατί το πνεύμα αγάπης δεν καλουπώνεται αλλά περικλείει τους πάντες και τα πάντα όσο μακριά και αν είναι.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Το κήρυγμα στην Αντιόχεια των ανωνύμων Κύπριων και Κυρηναίων καθώς και του πνευματοκίνητου Βαρνάβα, είχε εξαιρετική επιτυχία (στίχος 21 & 24).

Αυτό το έργο της επιστροφής των «απολωλότων προβάτων» επιτελεί τόσα χρόνια η αγία μας Εκκλησία, ώστε να ξαναγίνουν όλοι μια οικογένεια των παιδιών του Θεού.

Η επιστροφή προς τον Κύριο είναι μια συνεχής πορεία, κίνηση αδιάκοπη προς τα εμπρός, ασταμάτητη προσπάθεια ανακαινίσεως και μεταμορφώσεως μας. Είναι αδύνατο να το πραγματοποιήσουμε αν δεν έχουμε «προστεθεί» στο σώμα του Κυρίου, που δεν είναι άλλο από την Εκκλησία Του.

Απαιτείται πιστότητα και αφοσίωση στην επιστροφή προς τον Κύριο! Απαραίτητα στοιχεία για να καρποφορήσει η όλη προσπάθειά μας. Έκφραση της πιστότητάς μας είναι η τήρηση των εντολών του Κυρίου, να «περιπατώμεν εν αληθεία» και «κατά τας εντολάς αυτού», Β’ Ιωα. (4, 6).

Παραμονή κοντά στον Κύριο σημαίνει να τον αγαπήσουμε, να μείνουμε «εν τη αγάπη αυτού». Ας παραμείνουμε πιστοί και αφοσιωμένοι στο Χριστό μας τώρα και πάντοτε!